Te tū hei kairīwhi whenua Māori
Ngā rongonga whakatū kairīwhi a te Kōti Whenua Māori
He kōti pupuri kōrero te Kōti Whenua Māori. Ko tā rātou mahi, he whakatakoto i ngā kōrero tika e pā ana ki ngā kaipupuri whenua Māori me ō rātou whenua. Ko tētahi wāhi o tērā mahi, he whakahaere rongonga mō ngā tono a ngā whānau e pā ana ki te kairīwhitanga o te whenua.
Ka tū ai ngā rongonga tauatanga a te Kōti Whenua Māori ki tēnā rohe, ki tēnā rohe huri noa i te motu ki te whakarongo ki ngā tāpaetanga ā-whānau, ki te whakamau hoki i ngā tauatanga.
Inā tukua ana e koe tētahi pukatono tauatanga, ka whakaritea e tō kaiārahi o te Kōti Whenua Māori tō rongonga. Māu e whiriwhiri te wāhi e tū ai te rongonga – tērā pea ki te Kōti Whenua Māori e tata ana ki tō wāhi noho, ki te rohe rānei o tō whenua.
Ka tau ō whakaaro ki te wāhi mō tō rongonga, ka tukua atu e tō kaiārahi te pānui kōti e whakapūmau ana i te wā, i te rā, i te wāhi hoki. Ka tae atu ki a koe e rua wiki i mua i tō rongonga.
Ki te tono taua atu koe, me mātua tae atu koe ki tō rongonga. Ki te mahue i a koe ngā rongonga e toru, ka whakakorehia e te Tiati tō tono.
Ki te kore e taea e koe te haere atu ki tō rongonga
Mehemea kāore e taea e koe te tae atu, ahakoa te aha, me wawe te whakamōhio atu ki tō kaiārahi ki te Kōti Whenua Māori. He huarahi anō i te korenga ōu e tae ā-tinana atu. Hei tauira, e taea ana e koe:
- te tono atu kia tū te rongonga i tētahi atu wā e wātea ana koe (mā te Tiati e whakaae)
- te waea atu i te rangi tonu
- te pātai atu rānei ki tō kaiārahi kia āwhina i a koe ki te tuhi tāpaetanga hei kōrero ki te rongonga.
E taea ana hoki e koe te whakarite tētahi o te whānau hei māngai māu. Ki te pēnei, māna e:
- whakahoki ngā pātai a te Tiati e pā ana ki tō tono
- oati ko ngā kōrero i roto i tō pukatono, he pono, he tika.
Ka mahi tahi kōrua ko tō kaiārahi ki te whiriwhiri i tētahi rongonga anō e pai ana ki a koutou ko tō whānau.
Tirohia ngā rongonga o te Kōti Whenua Māori e tū mai nei
Tirohia ngā wāhi rongonga o te Kōti Whenua Māori
Tonoa kia reo Māori tō rongonga
Ki te pīrangi koe kia reo Māori tō rongonga, kaua ko te reo Pākehā, me whakamōhio atu ki tō kaiārahi i mua noa atu. Ka whāia e ia kia tae atu ētahi tāngata reo Māori i tērā rangi.
Ko te hari atu i te kaitautoko
Mehemea kāore e pai ki a koe kia haere takitahi atu ki te rongonga, e āhei ana koe ki te kawe atu i tō whānau hei kaitautoko. Kei a koe te tikanga ko wai mā rātou – ehara i te mea me whai pānga hoki rātou ki tō tauatanga.
Whakamōhiotia tō kaiārahi ko wai mā rātou i mua tonu i te rangi e tū ai tō rongonga.